UTI
Asymptomatic bacteriuriaคือการที่ U/C พบ single pathogen > 105 colony-forming units/mL x 2 ครั้งติดต่อกัน ในคนที่ไม่มีอาการผิดปกติ พบว่าภาพวะนี้อาจมีประโยชน์ในการป้องกัน symptomatic bacteriuria จึงไม่ต้องรักษา ยกเว้นใน pregnancy และก่อนการทำ invasive urinary procedures Recurrent UTIคือ มี uncomplicated UTI > 2 ครั้ง/6 เดือน หรือ> 3 ครั้ง/12 เดือน แบ่งออกเป็น
***อาจจะมี flank pain, CVA tenderness, renal tenderness on deep palpation ซึ่งเป็น refer pain มาจาก cystitis ซึ่งจะต่างจาก pyeloneprhitisที่จะมี systemic symptoms ร่วมด้วย ได้แก่ ไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลียมาก เป็นต้น Complicated UTIสงสัยในรายที่มีอาการไม่ตรงไปตรงมา เช่น มาด้วยอ่อนเพลีย ไม่มีแรง สับสน ไข้ ปวดเอว ปวดท้อง เป็นต้น และในรายที่มีปัจจัยเสี่ยง ได้แก่
|
ปัจจุบันไม่แนะนำให้วินิจฉัยจากประวัติอย่างเดียว เพราะพบ false-positive ได้ถึง 43%
Ix:
- UA: เก็บ clean-catch, midstream urine และมีno-few epithelial cells
- ในคนที่มีอาการที่ WBCs < 5/HPF ต้องพิจารณาว่ามีสาเหตุที่ทำให้เกิด false-negative หรือไม่ เช่น diluted urine, systemic leukopenia, prior ATB Tx, obstructed kidney infection
- ในผู้ชายถือว่าผิดปกติถ้า WBCs > 1/HPF ร่วมกับพบ bacteriuria และให้สงสัย urethritis, prostatitis โดยเฉพาะใน sexually active
- UC: เฉพาะใน complicated UTI, pregnancy, adult males, relapse/reinfection, sepsis
- HC: เฉพาะในคนที่ clinical sepsis
- CT KUB: พิจารณาทำในรายที่สงสัย stone หรือ emphysematous pyelonephritis (ไม่ตอบสนองต่อ ATB)
Tx:
- Uncomplicated cystitis: nitrofurantoin 100 mg PO BID x 5 d หรือ Bactrim DS (160/800) 1 tab PO BID x 3 d (ยกเว้น local resistance > 20%) หรือ fosfomycin 3 mg PO single dose
- Complicated cystitis, pyelonephritis: พิจารณาให้ ceftriaxone 1-2 gm IV ก่อน ถ้าไม่ทราบ sensitivity; ciprofloxacin 500 mg PO BID x 7 d หรือ levofloxacin 750 mg PO OD x 5 d หรือ cefpodoxime 400 mg PO BID x 7-14 d
- Female urethritis: ceftriaxone 250 mg IM + ( azithromycin 1 gm PO single dose หรือ doxycycline 100 mg PO BID x 7 d) และถ้าสงสัย cystitis ให้รักษาร่วมด้วย
- ในรายที่ recurrent infection (> 2 ครั้ง/6 เดือน, > 3 ครั้ง/12 เดือน) ให้ repeat U/C อีก 1 สัปดาห์ และพิจารณาให้ยา prophylaxis
- ผู้ป่วย HIV ให้หลีกเลี่ยง Bactrim เพราะมีโอกาส resistance สูง ให้ใช้ FQ และ F/U 1 สัปดาห์
Ref: Tintinalli ed8th