Acute appendicitis
ประวัติ: อาการมักเรียงไปตามลำดับโดย เริ่มจากมีอาการที่ไม่จำเพาะได้แก่ รู้สึกไม่สบาย อาหารไม่ย่อย เบื่ออาหาร อาจมีท้องผูกหรือท้องเสีย ต่อมาจะมีอาการปวดกลางท้อง (periumbilical pain) มีอาการคลื่นไส้ แล้วย้ายมาปวดที่ RLQ ลักษณะอาการปวดจะเป็นแบบ peritoneal pain คือ ไอ หายใจลึกๆ สะเทือน หรือขยับตัวแล้วจะปวดมากขึ้น อาการปวดท้องที่ดีขึ้นอย่างเฉียบพลันพบได้ใน perforated appendicitis
ตรวจร่างกาย: tender on palpation in RLQ, peritonitis signs (pain with cough/percussion, referred tenderness, involuntary guarding), Rovsing’s sign, psoas sign, obturator sign, +/- CVA tenderness, pain with percussion of right heel
Dx: ประวัติและตรวจร่างกายมีความสำคัญที่สุด ไม่ควรใช้ scoring systems (เช่น Alvarado score) เป็นหลักในการวินิจฉัยเพราะมี sensitivity ค่อนข้างน้อย
- Ixเช่น WBC, CRP, ESR ไม่ช่วยในการวินิจฉัยหรือบอกภาวะแทรกซ้อน; ถ้า WBC + CRP ปกติ อาจช่วย r/o appendicitis ได้; UA, UPT
- ในรายที่จำเป็นต้องใช้ imaging ช่วยในการวินิจฉัย อาจปรึกษา surgeon ก่อน โดยเฉพาะในเด็ก
- Grade compression USโดยเฉพาะคนท้องและเด็ก จะพบ thickened, noncompressible appendix > 6 mm, hyperemia on Doppler
- Non-contrast CT abdomen (+/- IV/PO contrast ช่วยในคนที่มี intraperitoneal fat น้อยๆ)
- MRI โดยเฉพาะในคนท้อง (ห้ามให้ Gadolinium)
- NPO, IV fluid, antiemetic, analgesia
- ATB IV ภายหลัง Dx หรือมี signs of peritonitis: ampicillin-sulbactam 3 gm (เด็ก 75 mg/kg) IV; pipercillin/tazobactam 4.5 gm IV (100 mg/kg); cefoxitin 2 gm (40 mg/kg); ciprofloxacin 400 mg IV + metronidazole 500 mg IV
- Non-operative treatment (ไม่แนะนำ) ใน acute non-perforated appendicitis โดยการให้ ATB (amoxicillin-clavulonate) พบว่าต้องผ่าตัดภายใน 7 วันประมาณ 12% และ recurrence rate ประมาณ 14% ใน 2 ปี
