Peptic ulcer disease, Gastritis
- Dyspepsia คือ อาการปวดหรือไม่สุขสบายช่องท้องส่วนบน อาจมีอาการท้องอืด คลื่นไส้ ร่วมด้วย
- Peptic ulcer disease คือโรคเรื้อรังที่มีการตรวจพบแผลใน stomach หรือ proximal duodenum
- Gastritis คือ มีการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหารแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
อาการ: ส่วนใหญ่มีอาการแสบร้อนบริเวณลิ้นปี่ อาจปวดตื้อ ปวดเสียด รู้สึกท้องว่าง หรือรู้สึกหิว มักเป็นตอนท้องว่าง ต้องตื่นกลางดึกเพราะอาการปวดท้อง อาการดีขึ้นหลังกินนม อาหารหรือยาลดกรด อาการมักเป็นทุกวันเป็นสัปดาห์ แล้วเว้นช่วงหายไปหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือนก่อนที่จะกลับมาเป็นใหม่อีก; อาจจะมาด้วย S&S ของภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ PU perforation, UGIH, gastric outlet obstruction
ดูเรื่อง approach to abdominal pain
Ix: เมื่อสงสัย DDx อื่นหรือ complication; H. pylori test ได้แก่ IgG Ab (sensitivity 85% specificity 79%), urea breath test (sensitivity, specificity > 95%), stool antigen test (sensitivity, specificity > 90%)
Tx:
- GI cocktail(2% xylocaine viscous 15 mL + alum-milk 30 mL) สามารถลดอาการปวดเฉียบพลันได้อย่างมีนัยสำคัญที่ 30 นาที (pain score ลดลง 4)
- ทำ endoscopy ในรายที่มีสัญญาณอันตราย
สัญญาณอันตรายที่ควรทำ endoscopy
|
- หลีกเลี่ยง แอลกอฮอล์ บุหรี่ NSAIDs (รวม aspirin) และอาหารที่กระตุ้นให้เกิดอาการ; ในรายที่จำเป็นต้องใช้ NSAIDs อาจให้ยา PPI หรือ misoprostol เพื่อป้องกัน PU
- PPI ขนาดที่แนะนำ คือ omeprazole20-40 mg OD, pantoprazole20-40 mg OD, esomeprazole 20–40 mg OD, rabeprazole 20 mg OD, lansoprazole 15-30 mg OD, dexlansoprazole 30-60 mg OD; ให้นาน 4 สัปดาห์ใน active duodenal ulcer และ 8 สัปดาห์ใน gastric ulcer
- H2RA มีประสิทธิภาพด้อยกว่า PPI และถ้า CrCl < 50 ให้ลด dose 50% ได้แก่ ranitidine 150 mg BID, famotidine 10–20 mg BID
- Antacidsให้ไว้ใช้ในกรณีอาการกำเริบระหว่างใช้ PPI หรือ H2RA
Disposition: ในรายที่ไม่มีสัญญาณอันตราย และไม่มีภาวะแทรกซ้อน แนะนำการปฏิบัติตัวและการสังเกตอาการ นัด F/U 24-48 ชั่วโมง ถ้าอาการไม่ดีขึ้น หรือ 1-2 สัปดาห์ ถ้าอาการดีขึ้น
Ref: Tintinalli ed8th, Up-to-Date