Dry eye disease (DED)
- เกิดจาก 2 กลไก คือ
- Decrease tear productionมีการสร้าง aqueous fluid จาก lacrimal gland ลดลง ทำให้เกิด tear hyperosmolarity และเกิด ocular surface inflammation ตามมา สาเหตุ เช่น Sjögren's syndrome, lacrimal ductal obstruction (age-related DED, conjunctival scarring [trachoma, pemphigoid, vitamin deficiency, post-viral syndrome, ocular burns])
- Increased evaporative lossส่วนใหญ่เกิดจาก meibomian gland dysfunction (posterior blepharitis) ซึ่งทำให้ lipid layer ของน้ำตาผิดปกติ ทำให้น้ำตาระเหยไปเร็วขึ้น สาเหตุอื่นๆ เช่น abnormal eyelid position, decrease blink function, topical medication, chronic contact lens wear, ocular allergy syndromes
- Hx: มีอาการตาแห้ง ตาแดง เคืองตา แสบตา ตามัว สู้แสงไม่ได้ รู้สึกเหมือนมีเศษในตา น้ำตาไหลมาก (paradoxical excessive tearing)
- PE: prominent conjunctival vessels, abnormal corneal surface (neovascularization, opacity/scarring, loss of luster), blepharitis, eyelid malposition (entropion, ectropion), reduced blink rate (< 5/min)
- Tx:
- Artificial tearsให้ทุกราย โดยเฉพาะในรายที่มี ocular sensation ผิดปกติ (เช่น diabetic neuropathy) เพื่อป้องกัน ocular damage แนะนำให้เริ่มจาก eye drop QID ถ้ายังมีอาการอาจใช้ถี่ขึ้น แต่ถ้าใช้ > 4-6 ครั้ง/วัน แนะนำชนิดที่เป็น preservative-free
- Environmental strategiesได้แก่ ให้กระพริบตาบ่อยขึ้นโดยเฉพาะช่วงที่ต้องใช้สายตา หลีกเลี่ยงเครื่องปรับอากาศหรือเครื่องทำความร้อน ใช้เครื่องเพิ่มความชื้นในอากาศ ใช้ moisture chamber glasses เพื่อรักษาความชื้นรอบดวงตา
 |
| Moisture chamber glasses |
- รักษาสาเหตุ เช่น แก้ไข eyelid abnormality, หยุดยาที่เป็นสาเหตุ, รักษา blepharitis (warm compression +/- topical ATB)
- Refer ophthalmologist ในรายที่มี neuropathy, uncertain Dx, severe pain, visual loss, abnormal blinking, incomplete eye closure
- ทางเลือกการรักษาอื่นๆ ได้แก่ topical cyclosporine, topical lifitegrast, scleral contact lenses, punctal occlusion, autologous serum tears, tear stimulation, oral antioxidants (vitamin E, B2, C, zinc, selenium), acupuncture, surgery
Ref: Up-To-Date